Onderzoek: Vrouwen zijn met 38,9 % sterk ondervertegenwoordigd in het bestuur van muziekfestivals

Onderzoek: Vrouwen zijn met 38,9 % sterk ondervertegenwoordigd in het bestuur van muziekfestivals

Het is al jaren een feit en een publieksgeheim. Vrouwen die ondervertegenwoordigd zijn in een organisatie, bestuur of in een bedrijf. Of zij moeten in de muziekwereld veel meer werk leveren om hogerop te komen, concludeerde de Frans-Armeense muzikant Sevana Tchakerian. Ik deed onafhankelijk onderzoek naar honderd Nederlandse muziekfestivals en de vertegenwoordiging van vrouwen binnen deze organisaties en besturen. Ik kwam daarbij tot een schokkende maar helaas werkelijke conclusies.

Opmerking: In dit artikel worden er bepaalde notities genoemd. De gebruikte percentages worden toegelicht. In sommige gevallen zijn er bij de percentages ook woorden te vinden, zoals N = 8. Als dit benoemd word achter een woord, functie of geslacht, dan kan je dit getal als aantallen worden beschouwd. Bijvoorbeeld 8 mannen, 8 vrouwen, of 8 keer de betreffende functie die gevonden was in het onderzoek.

Rufus Kain deed in 2017 onderzoek naar vrouwelijke artiesten op de playlist van radiozender 3Fm en naar vrouwelijke artiesten dat optrad als hoofd act van het festival Pinkpop. Daaruit bleek dat de vrouwen inderdaad ondervertegenwoordigd waren. Als inspiratie op zijn onderzoek, deed ik onderzoek naar de vertegenwoordiging van vrouwen binnen een organisatie of bestuur van een Nederlands muziekfestival. Dit onderzoek heb ik uitgevoerd op 25 en 26 januari 2022.

Abstract

Uit deze analyse is gebleken dat vrouwen ondervertegenwoordigd zijn in het bestuur of organisatie van Nederlandse muziekfestivals. Van honderd geanalyseerde muziekfestivals blijkt 38,9 % binnen het (dagelijkse) bestuur vrouw te zijn, terwijl dat 61,1 % man is. Ook in andere functies binnen een organisatie of commissie zijn vrouwen ondervertegenwoordigd. Zo blijkt uit onderzoek dat vrouwen meer onderdeel zijn van een commissie of bepaalde functie binnen het overige deel van de organisatie. In totaal waren er 591 personen actief in een commissie of in overige organisatiefuncties, waarvan 58,4 % vrouw en 41,6 % man waren. Door deze bevindingen, die later in dit onderzoek toegelicht worden, zou een culturele en/of maatschappelijke verandering moeten plaatsvinden om meer vrouwen aan te nemen in het (dagelijkse) bestuur van muziekfestivals in Nederland.

Uitgevoerd onderzoek

Voor dit onderzoek heb ik gebruik gemaakt van een lijst van honderd Nederlandse muziekfestivals. Deze festivals werden willekeurig geselecteerd in volgorde, waarbij er een selectie werd gemaakt uit lokale, regionale en (inter)nationale festivals. Een belangrijke voorwaarde was dat het bestuur publiekelijk bekend moest zijn. Bijvoorbeeld door de vermelding van het bestuur of organisatie op de website, of in een jaar- of bestuursverslag. Tot slot moest het muziekfestival plaatsvinden in Nederland, dus in één van de twaalf Nederlandse provincies.

Aan de hand van de gevonden data heb ik een overzicht gemaakt in Microsoft Excel. Deze heb ik gekoppeld aan het programma Tableau om grafieken en tabellen te genereren op basis van de gevonden data. Waar het nodig was heb ik ook nog gebruik gemaakt van IBM SPSS voor het analyseren van data.

Lokalisatie van het bestuur en festival

Deze honderd Nederlandse muziekfestivals vinden in één van de twaalf Nederlandse provincies plaats. De meeste muziekfestivals uit deze analyse vinden plaats in de provincies Zuid-Holland (N = 18) en Friesland (N = 17). Opvallend is het wel dat er geen muziekfestivals uit Flevoland (N = 0) en uit Zeeland (N = 0) zijn meegenomen. De overige verdeling is als volgt: Drenthe (N = 4), Flevoland (N = 0), Friesland (N = 17), Gelderland (N = 11), Groningen (N = 3), Limburg (N = 8), Noord-Brabant (N = 11), Noord-Holland (N = 15), Overijssel (N = 4), Utrecht (N = 9), Zeeland (N = 0) en Zuid-Holland (N = 18).

Van deze honderd muziekfestivals gebruikte 92 websites een .nl-domeinnaam. Eén festival maakte gebruik van een .net-domeinnaam en één festival maakte gebruik van een .eu-domeinnaam. Zes festivals hadden een .com-domeinnaam voor hun muziekfestival.

Op deze websites werd er in 79 gevallen gebruik gemaakt van het gratis SSL Certificaat Let’s Encrypt, dat in 2015 gelanceerd is. Ondanks dat het certificaat een schijnveiligheid geeft, raad ik net zoals veiligheidsexperts binnen de ICT af om daar gebruik van te maken. 19 andere muziekfestivals maakte gebruik van een betaalde SSL Certificaat. Hierdoor zal de data die tussen de organisatie (muziekfestival) en de bezoeker (jij) veilig en goed versleuteld worden, waardoor optimale beveiliging is gegarandeerd. Twee muziekfestivals hadden helemaal geen beveiligingscertificaat geïnstalleerd op hun website. (Lees meer informatie over het SSL Certificaat).

Vermelding van het bestuur of organisatie

Naast het hoofdonderzoek heb ik ook gekeken waar het bestuur of organisatie op te vinden was. Daarin kon ik onderscheid maken uit drie verschillende categorieën: op de website van het betreffende muziekfestival, in een jaar- of bestuursverslag, of op een externe website.

In 73 gevallen heb ik het bestuur of de organisatie kunnen vinden op de website van het muziekfestival zelf. Bijvoorbeeld onder het kopje contact, over ons, organisatie of over het festival. In 34 gevallen heb ik een jaar- of een bestuursverslag moeten raadplegen. Voor bepaalde organisatievormen is het namelijk verplicht dat deze documenten online worden gepubliceerd. In 14 gevallen heb ik geen gegevens kunnen vinden van het bestuur of organisatie. Daarvoor moest ik terugvallen op recente bronnen uit 2020 of 2021, zoals een (lokale) nieuwswebsite die over het muziekfestival had geschreven.

Het bestuur of organisatie

Om het hoofdonderzoek goed op te kunnen delen heb ik eerst een totale berekening gemaakt van alle personen die betrokken waren. Deze personen zijn betrokken binnen het bestuur, organisatie of van een commissie van één van de honderd geanalyseerde muziekfestivals. Uit deze honderd geanalyseerde muziekfestivals heb ik 1054 personen geanalyseerd en onderverdeeld in bestuursleden of organisatie (commissie). Van deze 1054 personen was 50,2 % man (N = 529) en 49,8 % vrouw (N = 525). Maar als we gaan kijken naar het bestuur (voorzitter, secretaris, penningmeester, algemeen lid), dan zien we daar wel verschillen. In dat geval zien we dat 61,1 % van het bestuur man is (N = 283) en 38,9 % vrouw (N = 180). Dit betekend dus dat er gelijk een verschil is tussen mannen en vrouwen binnen het (dagelijkse) bestuur en de bestuursfuncties. Daarmee zijn de vrouwen binnen het bestuur ondervertegenwoordigd van deze honderd geanalyseerde muziekfestivals. Onder deze bestuurlijke functies kwam het gemiddelde op 4,63 te liggen. Dit betekend dat de meeste besturen van de geanalyseerde muziekfestivals tussen de 4 en 5 personen bestaan. Binnen sommige besturen waren er meerdere algemene leden te vinden.

Voorzitter

Een voorzitter is volgens de Kamer van Koophandel (KVK) eigenlijk altijd verplicht als je een stichting opricht. De meeste muziekfestivals worden dan ook als stichting ingeschreven. Binnen deze categorie zien we gelijk een verhouding tussen mannen en vrouwen. 73 muziekfestivals hadden een mannelijke voorzitter en 27 muziekfestivals hadden een vrouwelijke voorzitter. Iedere muziekfestival had daardoor een voorzitter aangewezen.

Secretaris

De tweede functie is de secretaris van het bestuur. Opvallend is dat 23 muziekfestivals geen secretaris benoemd heeft. 77 muziekfestivals hadden wel een secretaris benoemd binnen het bestuur. Van deze 77 muziekfestivals was 41,6 % man (N = 32) en 58,4 % vrouw (N = 45). Dit betekend dus dat er meer vrouwen secretaris zijn dan mannen binnen de geanalyseerde muziekfestivals.

Penningmeester

De derde bestuurlijke functie is die van een penningmeester. 16 muziekfestivals hadden geen penningmeester benoemd. Dat betekend dat 84 muziekfestivals wel een penningmeester hadden in het bestuur. Van deze 84 muziekfestivals was 67,9 % man (N = 57) en maar liefst 32,1 % vrouw (N = 27). Hier zijn de mannen weer meer vertegenwoordigd om de kasboeken of andere financiële administratie op zich te nemen.

Algemeen lid

Als aanvulling op het bestuur is er een algemeen lid (of algemene leden). Dit zijn officiële bestuursleden, maar die hebben geen specifieke functie binnen het bestuur zoals een voorzitter, secretaris of penningmeester. Binnen sommige besturen was er geen algemeen lid aangesteld, terwijl dat andere besturen meerdere algemene leden hadden. Het gemiddelde kwam uit op 2 algemene leden per muziekfestival.

In totaal waren er 202 algemene leden gevonden in de analyse. Van deze 202 algemene leden was 59,9 % man (N = 121) en 40,1 % vrouw (N = 81). Daaruit blijkt dus wederom dat er meer mannen dan vrouwen zich als algemeen lid hebben aangemeld.

Overige functies

Binnen de analyse waren er ook andere functies te vinden. Zo vermelde diverse besturen en organisaties functies als pr & communicatie, sponsoring & fondsen, vrijwilligerscoördinatie en de programmering. Binnen deze functies waren er 208 personen geteld. Van deze 208 personen was 46,6 % man (N = 97) en 53,4 % vrouw (N = 111).

Als we binnen de functie pr & communicatie kijken, dan waren er 23 muziekfestivals die geen pr & communicatie persoon hadden vermeld. 77 muziekfestivals hadden wel een pr & communicatie persoon vermeld. Van deze 77 muziekfestivals was 39 % man en 61 % vrouw. Hierdoor zien we (mogelijkerwijs) dat vrouwen het leuk vinden om met de public relations en communicatie voor bijvoorbeeld social media, marketing of communicatie met externe partijen bezig te zijn of dit graag doen. Verder onderzoek zou de precieze reden moeten uitsluiten waarom vrouwen meer bezig zijn met pr & communicatie in dit onderzoek.

Onder de sponsoring & fondsen hadden 55 muziekfestivals geen persoon vermeld voor de sponsoring- of fondsenwerving. 45 muziekfestivals hadden wel iemand voor de sponsoring- en fondsenwerving vermeld op de website of in het jaar- of bestuursverslag. Daarvan was 66,7 % man (N = 30) en 33,3 % was vrouw (N = 15).

Voor veel festivals en evenementen zijn vrijwilligers een waardevolle ondersteuning. Om dit goed in banen te leiden zijn er vrijwilligerscoördinatoren. 59 muziekfestivals hadden geen vrijwilligerscoördinator vermeld op hun website of in hun verslagen. 41 muziekfestivals hadden wel een vrijwilligerscoördinatie aangesteld. Van deze 41 muziekfestivals was 29,3 % man (N = 12) en 70,7 % vrouw (N = 29). Uit mijn eigen ervaring zijn vrouwen erg gemotiveerd om met vrijwilligers om te gaan, waardoor deze verhouding mogelijk te verklaren valt. Echter sluit dit de exacte reden niet uit.

Tot slot hebben we nog de functie programmering. Deze functie zorgt voor de programmering van een muziekfestival, dus wanneer welke band speelt en op welk podium (mochten er meerdere podia aanwezig zijn). 55 muziekfestivals hadden geen programmeur aangesteld in de organisatie. Daarentegen waren 45 muziekfestivals die wel een programmeur hadden. Van deze aantal was 55,6 % man (N = 25) en was 44,4 % vrouw (N = 20). Ondanks dat het iets scheelt qua percentage en aantallen is deze functie redelijk gelijk verdeeld onder de mannen en vrouwen binnen de geanalyseerde muziekfestivals.

Commissie en overige organisatiefuncties

Niet alle muziekfestivals hadden een commissie of andere organisatiefuncties aangesteld. De muziekfestivals die deze functies wel hadden aangesteld waren veelal ondersteunende functies. Bijvoorbeeld productie, assistent van bijvoorbeeld de pr & communicatie, sponsoring of techniek. In andere gevallen ging het over de verantwoordelijkheid voor een bepaald (kinder)gedeelte van het festival. Omdat niet alle muziekfestivals deze functies hadden aangesteld is er toch een gemiddelde berekend. Dit gemiddelde kwam uit op 3,91 persoon per muziekfestival. Dat betekend dat er ongeveer 4 personen aanvullende ondersteuning gaven aan of naast de eerder genoemde (bestuurlijke) functies in dit artikel.

In totaal waren er 383 functies gevuld binnen de commissie en overige organisatiefuncties. Opvallend is dat er meer vrouwen deze functies bekleden dan mannen. Dit bevestigd de conclusies van de Frans-Armeense muzikant Sevana Tchakerian en van Rufus kain. Van deze 383 functies was 38,9 % man (N = 149) terwijl dat 61,1 % vrouw was (N = 234). Dit bevestigd ook weer mijn ervaring die ik heb met muziekfestivals en evenementen. Daar worden aanvullende functies vaak vervuld door vrouwen, terwijl dat zij erg waardevol zijn voor andere (bestuurlijke) functies die eerder beschreven zijn.

Social media

Als laatste onderdeel heb ik ook nog gekeken naar de vermelde social media kanalen op de website. Hierbij heb ik geen onderzoek gedaan of het betreffende muziekfestival te vinden was op een social media kanaal, maar heb ik gekeken welke social media kanalen ik kon vinden op de website van het betreffende muziekfestival.

Uit deze analyse waren er resultaten gevonden voor Facebook, Instagram, Twitter, YouTube, Spotify, Pinterest, Flickr, LinkedIn, Vimeo en SoundCloud. Daarin zien we dat Facebook (N = 96), Instagram (N = 77) en Twitter (N = 76) het meest gebruikt worden door muziekfestivals. De minst gebruikte social media kanalen zijn SoundCloud (N = 2), Pinterest (N = 1) en Vimeo (N = 1).

Conclusie

Met dit onderzoek is er geprobeerd te achterhalen of de vrouw ondervertegenwoordigd is in een organisatie of bestuur van een muziekfestival. Uit de algemene analyse van de gevonden personen lijkt het erop dat de mannen en vrouwen nagenoeg gelijk zijn verdeeld. Echter, wanneer we specifiek gaan kijken naar het bestuur, dan zien we dat de vrouwen sterk ondervertegenwoordigd zijn binnen de gebruikelijke bestuursfuncties (voorzitter, secretaris, penningmeester, algemeen lid). Binnen deze functies zien we dat de voorzitter, penningmeester en algemeen lid sterk ondervertegenwoordigd zijn door de vrouw. Dit betekend dat bij de honderd geanalyseerde muziekfestivals in dit artikel meer mannen dan vrouwen deelnemen aan het (dagelijkse) bestuur.

Bij de overige organisatiefuncties (pr & communicatie, sponsoring & fondsen, vrijwilligerscoördinatie, programmering) zien we een wisselend beeld. Binnen de functies pr & communicatie en vrijwilligerscoördinatie zijn de vrouwen meer vertegenwoordigd dan de mannen. Dit betekend dus dat de vrouwen, in dit onderzoek, mogelijkerwijs meer extern naar buiten willen treden. Bijvoorbeeld door te communiceren met externe partijen of het doen van uitingen op social media. Of juist de interactie willen aangaan met vrijwilligers die het muziekfestival willen ondersteunen. Opvallend is daarbij wel dat de sponsoring & fondsen juist weer door mannen worden vervuld en minder door vrouwen. Binnen de functie programmering is de verhouding nagenoeg gelijk te noemen met een verschil van vijf personen.

Tot slot kunnen we concluderen dat mannen minder actief zijn in de aanvullende organisatie of in een commissie van een muziekfestival. Uit de analyse is namelijk gebleken dat er ruime meerderheid is voor de vrouwen dan een mannen. Dit zou mogelijk erop kunnen wijzen dat vrouwen minder actief (mogen) zijn in het bestuur en daarmee andere taken op zich zullen nemen. Mannen zouden daardoor meer bestuurlijke functies op zich nemen dan actief te zijn in taken zoals een organisatie of commissie van een muziekfestival.

Aanbeveling

Mijn eerste advies is om als bestuur of als organisatie te gaan kijken wat het aandeel is van vrouwen binnen het muziekfestival. Er heerst nog steeds een cultuur in de maatschappij waar vrouwen als minderwaardig worden neergezet, ondanks dat vrouwen een hele toegevoegde waarde hebben voor een organisatie of bestuur. Daarin zou dan gekeken moeten worden hoeveel percentage vrouwen meedoen binnen een organisatie en bestuur, maar ook welke functie zij bekleden. Het percentage dat in dit onderzoek naar voren is gekomen (38,9 % vrouw) is schrikbarend. Om dit te kunnen veranderen moet er binnen het bestuur of organisatie een ontwikkeling plaatsvinden, maar moet in de maatschappij ook het nodige gebeuren om de vrouw meer ruimte te geven als leidinggevende, een functie in het bestuur of in de directie.

Het tweede advies wat ik graag wil geven is om te kijken welke functies er geschikt zijn voor iedere bestuurs- of organisatielid. Het kan voorkomen dat een bepaalde persoon meer feeling heeft voor pr & communicatie dan voor de programmering. Dit kan alleen bereikt worden door intern overleg te plegen en iedere persoon individueel te vragen wat hij of zij het liefst wil. Dit zou je als bestuur weer kunnen vastleggen binnen een jaar- of bestuursverslag. Aan de hand daarvan kan er, voor de mensen buiten de organisatie, een verklaring gegeven worden waarom een man of vrouw een bepaalde functie vervuld in een organisatie of bestuur.

Mijn derde advies is om periodiek samen te zitten met iedere bestuurs- of organisatielid. Zeker met de recentere ontwikkelingen rondom het talentenjachtprogramma van RTL en Talpa. Hierop zou het beleid moeten worden aangepast waardoor vroegtijdige problemen bespreekbaar en aangepakt kunnen worden. Tijdens deze periodieke besprekingen kan er ook overlegt worden welke functie door wie vervult kunnen worden. Zo kan een man of vrouw bijvoorbeeld aangeven dat diegene zich niet meer prettig voelt binnen een bepaalde team of onderdeel. Aan de hand daarvan zou er binnen het bestuur of organisatie veranderingen kunnen plaatsvinden, waardoor iedere (vrijwillige) persoon zich op zijn of haar plek voelt.

Het vierde advies is om vervolg onderzoek te doen aan de hand van de gevonden data uit dit onderzoek. Met dit onderzoek heb ik in kaart gebracht dat de vrouw binnen het bestuur of organisatie van Nederlandse muziekfestivals ondervertegenwoordigd is. Om de exacte reden daarvoor te achterhalen, zou ik graag willen aanraden om een motivatieonderzoek uit te voeren. Dit kan worden gedaan door een één-op-één interview uit te voeren met mannen en vrouwen van muziekfestivals. Door deze bevindingen anoniem te verwerken en te categoriseren in bepaalde categorieën kan er getracht worden waarom de vrouw ondervertegenwoordigd is. Als daaruit blijkt, zoals de Frans-Armeense muzikant Sevana Tchakerian en Rufus Kain concludeerde, dat de vrouw inderdaad moeilijkheden ziet tijdens haar carrière binnen een bestuur of organisatie van een muziekfestival, dan kan het beleid daarop aangepast worden. Bijvoorbeeld op basis van hun behoefte dat een vrouw gehoord zal worden. Dit speelt ongetwijfeld niet alleen in de muziekindustrie, maar ook in de andere industrieën in Nederland. Verder onderzoek zou daar antwoord op moeten geven.

Als vijfde advies raad ik aan om te gaan kijken welke social media kanalen je moet inzetten. Waar is jouw doelgroep te vinden en op welke manier(en) kan je die bereiken? In het onderzoek is vooral naar voren gekomen dat Facebook, Instagram en Twitter veelal gebruikt worden door meer dan 75 % van de geanalyseerde muziekfestivals. Opvallend is daarbij wel dat TikTok, Myspace en Clubhouse helemaal niet worden benoemd. Er word sporadisch gebruik gemaakt van andere social media kanalen naast de drie eerder genoemde traditionele kanalen. Zo maken enkele muziekfestivals gebruik van LinkedIn, Flickr en Spotify. Deze bevindingen waren zowel te zien bij lokale, regionale als (inter)nationale muziekfestivals. Om goed marketing uit te voeren voor het muziekfestival raad ik aan om als bestuur of organisatie onderzoek te doen naar de verschillende en beschikbare social media kanalen. Zo zouden korte video’s of tutorials niet alleen geschikt zijn voor YouTube, maar kan ook geplaatst worden op TikTok of op IGTV (Instagram). Op deze manier kan je de gewenste doelgroep bereiken en is de vindbaarheid van het muziekfestival vergroot.

Mijn zesde advies is om als bestuur of organisatie te kijken of het publiceren van een bestuur, organisatie of verslagen verplicht is. Opvallend is dat diverse ANBI stichtingen geen jaar- of bestuursverslag(en) heeft gepubliceerd op de website. Hierdoor kan er een vertekend beeld zijn. Daarom zou een organisatie of bestuur er goed aan doen om te kijken of zij dit wel of niet verplicht zijn om te realiseren en daarmee te voldoen aan de wetgeving of opgestelde regels. Ik kan mij goed voorstellen dat het vanwege privacy redenen niet gedaan zal worden, maar het geeft daarentegen wel openheid van zaken (en is soms zelfs verplicht).

Zoals eerder aangegeven is mijn zevende advies om te kijken naar de beveiliging van de website. Enkele websites hebben geen beveiligingscertificaat waardoor de veiligheid van de organisatie als die van jou als bezoeker in het gedrang komt. Daarnaast maakt het grote meerderheid gebruik van het gratis Let’s Encrypt. Hierbij dient het oude gezegde: If you’re not paying for the product, you are the product (als je niet betaald voor het product, dan ben je het product). Ondanks dat het verleidelijk is om gebruik te maken van deze gratis dienst, zou het zeker zorgelijk zijn om toch kwetsbaar te zijn. In de media en door ICT veiligheidsexperts worden er zorgen gemaakt over deze beveiligingsmethode en de validatie daarvan. Vele websites zijn niet meer bereikbaar omdat het certificaat iedere drie maanden handmatig verlengt moeten worden. Hierdoor creëer je een extra kwetsbaarheid dat niet hoeft als je dit vergelijkt met een eenjarig of tweejarig betaald SSL Certificaat (beschikbaar vanaf € 6,04 per jaar, inclusief BTW).

Tot slot is mijn achtste en laatste advies om te kijken welke domeinnaamextensie je nodig bent voor jouw muziekfestival. De meeste muziekfestivals zijn Nederlands georiënteerd en gericht. Bij enkele muziekfestivals is er op een .nl-domeinnaam ook een vreemde taal actief, zoals Engels, Duits of Frans. Dit is voor de vindbaarheid erg nadelig waardoor het beter was geweest om voor een .com-domeinnaam te kiezen. Daarom raad ik iedere organisatie of bestuur aan om goed te kijken welke doelen zij nastreven, welke doelgroep gewenst is en welke talen het muziekfestival moet gaan vertegenwoordigen. Hierdoor kan je een wijs en goed besluit maken of je nu moet kiezen voor een .nl-, .com- of een .eu-domeinnaam. Desgewenst zou een organisatie een .com-domeinnaam kunnen aanschaffen die doorverwijst kan worden naar de hoofdwebsite die geplaatst staat op een .nl-domeinnaam. Dan moet wel alleen de Nederlandse taal toegepast worden. Voor meertalige websites (multi-language) raad ik zeker een .com-domeinnaam aan om te gebruiken.

Belangrijke opmerkingen en belemmeringen

Binnen dit onderzoek zijn er een aantal punten die meegenomen moeten worden binnen de resultaten en de conclusie. Allereerst is het belangrijk om te weten dat de resultaten uit dit onderzoek niet gegeneraliseerd kunnen worden op de volledige muziekfestivals in Nederland. Dit komt omdat er een klein deel van alle muziekfestivals zijn geanalyseerd. Ondanks dat kan er met deze data een vermoeden worden gecreëerd dat deze bevindingen voor meerdere muziekfestivals kunnen gaan gelden.

Een tweede opmerking die daarbij gemaakt moet worden is dat ervan uit is gegaan dat de benoeming van het bestuur en/of organisatie op de website, en in recente jaar- of bestuursverslagen, actueel zijn. Door eventuele achterstallig onderhoud van de betreffende website(s) zou het mogelijk zijn dat deze data niet recent is, waardoor er een onjuist beeld is gecreëerd. Waar dat mogelijk is werd de data vergeleken op de website met een jaar- of bestuursverslag. Indien er twijfel was heb ik externe websites of platformen geraadpleegd ter bevestiging van de data.

Een derde opmerking die ik daarbij wil maken is dat mogelijk niet alle organisatie- of bestuursleden zijn meegenomen. Sommige websites vermelde alleen een bestuur en op andere websites werd er een organisatie of een commissie vermeld. Hierdoor zou het zo kunnen zijn dat bepaalde groepen niet zijn meegenomen in de organisatie of commissie omdat zij niet vermeld werden, terwijl dat zij in werkelijkheid wel meededen.

Een vierde opmerking die ik wil maken zijn de onderzochte social media kanalen van de muziekfestivals. Ik heb daarbij gebruik gemaakt van de vermelding op de website. Het zou goed kunnen zijn dat sommige muziekfestivals, naast de vermelde social media kanalen, ook actief zijn op andere social media. Verder en uitgebreid onderzoek zou er nodig zijn om gedetailleerd te analyseren welke social media kanalen er precies gebruikt worden. Dit is verder niet onderzocht met dit onderzoek.

Opmerking: Om een hetze of boycot tegen de betreffende muziekfestivals tegen te gaan heb ik ervoor gekozen om de lijst van de betreffende muziekfestivals niet te publiceren. Indien gewenst zou er op schriftelijk wijze een verzoek van inzage kunnen worden opgevraagd. Dit kan je doen via het contactformulier op de website.